Het bestuderen van het verleden om te anticiperen op de toekomst is niet baanbrekend, maar is het bestuderen van de toekomst ook genoeg om het tij te keren in een maatschappij die geen optimisme meer uit haar verleden kan putten? Als het toch steeds weer misgaat met de wereld, waarom nog hopen op beter? Is het überhaupt wel realistisch om te hopen op beter? In deze veertiende editie van de Nieuw Licht-serie (waarin hedendaagse denkers nieuw licht schijnen op hedendaagse kwesties door gebruik te maken van oude vragen en oude denkers) tracht filosoof en schrijfster Joke Hermsen de vraag ‘Heeft het zin om te hopen op een betere toekomst?’ te beantwoorden aan de hand van de ideeën van Rosa Luxemburg en Hannah Arendt.
‘Voordat een revolutie plaatsvindt wordt deze als onmogelijk gezien. Nadien als onvermijdelijk,’ aldus Rosa Luxemburg. Dit citaat is een accurate schets van het activisme van zowel Rosa Luxemburg als van Hannah Arendt. Beide vrouwen waren filosofen, schrijvers en activisten. Niet alleen waren ze zeer kritisch op het kapitalisme en bevroegen ze het rigide klassensysteem, ook streden ze voor een nieuwe en gelijke wereld.
Het Tij Keren wijst de lezer op het verleden en vraagt je om patronen te bespeuren die je zou kunnen gebruiken om zowel het heden als de toekomst te duiden. Het zogenoemde ‘gele hesjes’-protest loopt als een rode (of gele) draad door het boek. De auteur trekt parallellen tussen de protesten en demonstraties van ‘de gele hesjes’ met voorgaande revoluties, zoals de Duitse revolutie in de twintigste eeuw. We zien immers dat een onderdrukte arbeidersklasse na verloop van tijd in opstand zal komen – zowel in het verleden, als in het heden. Dit idee is uiteraard niets nieuws, maar het algemene discours hierover wellicht wel.
Een schreeuw naar radicale gelijkheid en sociale rechtvaardigheid wordt vandaag de dag wel eens bestempeld als ‘naïef’ of ‘onrealistisch’. Dit boek is een ode aan hoop; het is een ode aan mensen met grootse idealen over de toekomst. Het is wellicht te veel gevraagd om te eisen dat elke wereldburger mag genieten van gelijke kansen, of om te eisen dat er een systeem tot stand komt waarin machtsmisbruik niet aan de orde van de dag is. Desalniettemin is het van belang om groots te dromen, want als je je idealen opzij schuift, is de toekomst verloren. Het verleden herhaalt zich – dat klopt. Laten we er dan, op z’n minst, voor zorgen dat het idealisme niét sterft. Laat er altijd mensen zijn die naar de horizon wijzen en richting geven aan een wereld waarin het kapitaal en de consumptie regeren.
In de politiek is het populair om ‘het tij keren’ als leus rond te strooien. Iedereen zegt voor verandering te zijn, als het maar niet te radicaal is. Iedereen wil verandering, maar wél binnen de kaders die we al hebben. Dit boek betoogt dat ook die kaders bevraagd mogen worden. <<
Dit boek is online of bij de boekhandel te verkrijgen voor €12,99.
Het bestuderen van het verleden om te anticiperen op de toekomst is niet baanbrekend, maar is het bestuderen van de toekomst ook genoeg om het tij te keren in een maatschappij die geen optimisme meer uit haar verleden kan putten? Als het toch steeds weer misgaat met de wereld, waarom nog hopen op beter? Is het überhaupt wel realistisch om te hopen op beter? In deze veertiende editie van de Nieuw Licht-serie (waarin hedendaagse denkers nieuw licht schijnen op hedendaagse kwesties door gebruik te maken van oude vragen en oude denkers) tracht filosoof en schrijfster Joke Hermsen de vraag ‘Heeft het zin om te hopen op een betere toekomst?’ te beantwoorden aan de hand van de ideeën van Rosa Luxemburg en Hannah Arendt.
‘Voordat een revolutie plaatsvindt wordt deze als onmogelijk gezien. Nadien als onvermijdelijk,’ aldus Rosa Luxemburg. Dit citaat is een accurate schets van het activisme van zowel Rosa Luxemburg als van Hannah Arendt. Beide vrouwen waren filosofen, schrijvers en activisten. Niet alleen waren ze zeer kritisch op het kapitalisme en bevroegen ze het rigide klassensysteem, ook streden ze voor een nieuwe en gelijke wereld.
Het Tij Keren wijst de lezer op het verleden en vraagt je om patronen te bespeuren die je zou kunnen gebruiken om zowel het heden als de toekomst te duiden. Het zogenoemde ‘gele hesjes’-protest loopt als een rode (of gele) draad door het boek. De auteur trekt parallellen tussen de protesten en demonstraties van ‘de gele hesjes’ met voorgaande revoluties, zoals de Duitse revolutie in de twintigste eeuw. We zien immers dat een onderdrukte arbeidersklasse na verloop van tijd in opstand zal komen – zowel in het verleden, als in het heden. Dit idee is uiteraard niets nieuws, maar het algemene discours hierover wellicht wel.
Een schreeuw naar radicale gelijkheid en sociale rechtvaardigheid wordt vandaag de dag wel eens bestempeld als ‘naïef’ of ‘onrealistisch’. Dit boek is een ode aan hoop; het is een ode aan mensen met grootse idealen over de toekomst. Het is wellicht te veel gevraagd om te eisen dat elke wereldburger mag genieten van gelijke kansen, of om te eisen dat er een systeem tot stand komt waarin machtsmisbruik niet aan de orde van de dag is. Desalniettemin is het van belang om groots te dromen, want als je je idealen opzij schuift, is de toekomst verloren. Het verleden herhaalt zich – dat klopt. Laten we er dan, op z’n minst, voor zorgen dat het idealisme niét sterft. Laat er altijd mensen zijn die naar de horizon wijzen en richting geven aan een wereld waarin het kapitaal en de consumptie regeren.
In de politiek is het populair om ‘het tij keren’ als leus rond te strooien. Iedereen zegt voor verandering te zijn, als het maar niet te radicaal is. Iedereen wil verandering, maar wél binnen de kaders die we al hebben. Dit boek betoogt dat ook die kaders bevraagd mogen worden. <<
Dit boek is online of bij de boekhandel te verkrijgen voor €12,99.
